Wabi sabi is een Japans designconcept. Het betekent schoonheid in datgene wat tijdelijk of onvolmaakt is. Dingen die uit een assemblagelijn komen, bijvoorbeeld, naderen volmaaktheid. Maar dingen die met de hand gemaakt zijn, zoals het glazuur op een Japanse keramische schaal, of dingen waar door ouderdom een barst in is gekomen, zijn onvolmaakt. Het zijn deze onvolmaaktheden die hen hun schoonheid geven.
Hetzelfde geldt voor mensen. Ooit een perfect mens ontmoet? Het is de combinatie van al onze onvolkomenheden die ons kwetsbaar en juist zo mooi maakt.
Wabi sabi is in zekere zin het tegenovergestelde van een ander Japans begrip waar ik vroeger als adviseur in bedrijfsprocessen mee te maken had: poka yoke. Deze term betekent zoveel als foutpreventie. In productieprocessen hanteert men dit om fouten praktisch onmogelijk te maken. Het bedenken van poka yoke’s gaf me toendertijd veel plezier, en toch: hoe dichter ik bij die perfectie kwam hoe onbevredigender het werd.
Ik houd ook van wabi sabi als metafoor voor het werk dat ik nu doe. Mijn werk draait om het idee van het leven als een reis van je ziel. Je ziel heeft dit aardse bestaan gekozen om eraan te groeien. Om als mens een betere versie van jezelf te worden. Het idee van ‘werk in uitvoering’ is ook de aanpak van mijn website.
Je ziet ook hier dingen die niet perfect zijn – bijvoorbeeld de uitlijning of grootte van afbeeldingen naast elkaar of de handgetekende elementen. Deze website is een weerspiegeling van de reis die ik maak met de voortdurende aanpassing van inzichten, zowel van technische aard als van persoonlijke aard. Het is de onvolkomenheid die het menselijk maakt.
Niets is eeuwig – Niets is af – Niets is perfect
Wabi sabi gaat er verder van uit dat je nooit iets afkrijgt. Het gaat er niet om wat je doet, maar dat je het doet met hart en ziel. Jouw ‘hand’ creëert iets unieks. Het zal nooit perfect zijn en alles wat je maakt is slechts tijdelijk. Deze heerlijke relativering gaat verder dan de onvolmaaktheid van een kommetje of de barsten erin. Het is de algehele acceptatie van het leven zoals het zich aan jou voordoet.
In het creëren van een website (en elk ander ding) zie ik, als gereformeerd opgevoede jongeling, nog een andere parallel: het scheppingsverhaal uit de Bijbel. De Hemel en Aarde worden niet onder begeleiding van tromgeroffel in één grote klap tot perfectie gebracht. Het gaat stapsgewijs. En na iedere stap staat er: “en G’d zag dat het goed was”. Pas helemaal aan het einde staat er: “en Hij zag dat het heel goed was”.
Iedere onvolkomenheid is goed. Iedere stap in het creatieproces brengt je dichter bij hoe het kan worden. Het brengt je dichter bij jezelf, bij de kern die je in wezen bent.
